Ortodonti kelimesi, Yunancada yer ‘’alanortho’’ (düzgün) ve ‘’odons’’ (diş) kelimelerinin birleşmesinden oluşmaktadır. Ortodonti dalı, insan ağzındaki dişlerin, diş kemikleri üzerinde düzgün bir şekilde dizilmesini ve çeşitli yüz kayması vs. gibi durumların teşhisi ve aynı zamanda da tedavisi ile ilgilenen Diş Hekimliğinin uzmanlık dallarından birisidir.
Ortodonti kelimesi ‘’düzgün diş’’ anlamına gelse de aynı zamanda kelimelerin anlamını aşan Ortodonti, günümüzde sadece dişleri ilgilendirmemektedir. Aynı zamanda yüzün alt ve üst kısmında yer alan bozuklukları da tedavi edebilmektedir. Ortodonti dalı, çenenin alt ve üst kısmındaki dişlerin birbiriyle olan durumlarını üç boyutlu bir şekilde incelemektedir. Ortodonti normalde olması gereken diş yapısının, olması gerekenden çok daha farklı bir şekilde oluşup ortaya çıkan çarpık dişlerin tedavisiyle ilgilenen diş hekimliğinin bir alt dalıdır.
Ortodonti Alanındaki Problemler Neden ve Nasıl Oluşur?
Hastanın alt çenesinin üst çenesine göre daha ileride veya daha geride kalması, iskeletten kaynaklı olan çeşitli bozukluklarının olması veya kişinin çene yapısının dişlerine uygun olmaması, ortodontik problemlerin oluşma nedenleri arasında yer alır. Bu problemlerin oluşma nedenleri ise çok çeşitlilik göstermektedir. Örneğin çocukların biberonu veya emzikleri gereğinden çok fazla kullanması, çocukların tırnaklarını çok fazla emmesi ortodontik problemlerin oluşmasında oldukça büyük bir görev üstlenmektedir. Erken yaşlarda oluşan çocukların süt dişlerinin erken ve geç kayıpları da bu tarz ortodontik problemlere yol açabilmektedir.
Ortodonti Tedavi Yöntemleri Nedir ve Süreç Nasıl İlerlemektedir?
Ortodonti tedavisi birkaç aşamadan oluşmaktadır. İlk adım ortodontistinizin sizi muayene etmesidir. Bu muayene sayesinde dişlerdeki sıkışıklık, çapraşıklık veya yamukluk gibi çeşitli problemler fark edilmektedir. Ayrıca bu muayene esnasında dişlerinizin veya çenenizin tedaviye ihtiyacı olup olmadığına karar verilir. Eğer gerçekleşen muayenede ortodonti uzmanı ağzınızı detaylı bir şekilde inceledikten sonra tedavi uygulamaya karar verirse bundan sonraki adım nasıl bir tedavi yöntemi seçilmesi gerektiğidir. Ortodonti uzmanı bunu da belirledikten sonra tedavi süreci hakkında hastasına bilgi verir. Daha sonra ise hazırlık aşaması yer almaktadır. Hazırlık aşamasında ortodontinin yapılması için gerekli olan şartların eksiksiz bir şekilde sağlanması gerekmektedir. Bu koşulların arasında en önemli olanı hijyendir. Her tedavide olduğu gibi ortodonti tedavisinde de hijyen oldukça büyük önem arz etmektedir. Ayrıca hastanın ağzında çürük diş olup olmadığı da kontrol edilmelidir ve eğer çürük diş varsa kesinlikle bu diş veya dişler tedavi edilmelidir. Ağız bakımı çok iyi bir şekilde yapıldıktan sonra ise hazırlık işlemi tamamlanacaktır.
Ortodonti tedavisinin ilk aşaması olan hazırlık aşaması tamamlandıktan sonra sıra planlama aşamasına gelmektedir. Planlama aşamasında ortodontistiniz diş ölçümünü ve çene analizlerini bitirdikten sonra hastaya farklı tedavi seçenekleri sunmaktadır. Doktorun hastaya birden çok seçenek sunmasının sebebi hastanın da tedavi sürecine katılmasını sağlamak ve hastanın da rızasını almaktır.
Ortodonti Tedavisine Hangi Yaşta Başlanmalıdır?
Amerikan Ortodonti Birliği (AAO) çocukların 6-7 yaşlarından önce ortodontik kontrollere girilmesi gerekildiğini belirtmektedir. Kontrollerin belirli bir yaşı olsa da tedaviye başlamak için herhangi belli bir yaş kriteri bulunmamaktadır. Ancak çocuğunuzun ön dişlerini sürme zamanı olan 5-7 yaş arası, bir ortodontiste göstermek mantıklı bir davranış olacaktır. Tedavi süreci olarak ise genellikle 7-15 yaş arasında yani erken bir dönemde müdahale oldukça avantajlıdır.
